Tüp Bebek Kimlere Önerilir

Kimlere Tüp Bebek Önerilir?

Tüp bebek tedavisi (IVF), doğal yollardan gebelik elde edemeyen çiftler için geliştirilmiş en etkili yardımcı üreme yöntemlerinden biridir. Çocuk sahibi olmak isteyen pek çok çift, “Acaba biz tüp bebek için uygun muyuz?” sorusunu merak eder. Bu yazıda, kimlere tüp bebek önerilir, hangi durumlarda tüp bebek ilk tercih olmalıdır ve hangi sağlık koşullarında tüp bebek tedavisi başarı şansını artırır, bunları hasta dostu bir dille ele alacağız.

Tüp Bebek Kimlere Önerilir?

Tüp bebek, her çift için ilk tedavi seçeneği değildir. Öncelikle altta yatan nedenler araştırılır ve daha basit yöntemlerle gebelik elde etme şansı değerlendirilir. Ancak bazı durumlarda doğrudan tüp bebek önerilir.

Başlıca tüp bebek önerilen durumlar:

• Tüplerin tıkalı olması

• Erkek faktörüne bağlı infertilite (sperm azlığı, hareket bozukluğu, morfoloji sorunları)

• 40 yaş ve üzeri kadınlarda zaman kaybetmemek için

• Endometriozis

• Açıklanamayan infertilite

• Tekrarlayan düşükler veya başarısız aşılama denemeleri

• İleri kadın yaşı ve düşük yumurtalık rezervi

Fallop Tüpleri Kapalı Olan Kadınlar

Doğal gebelik için yumurtanın sperm ile buluşması gerekir. Bu buluşma fallop tüplerinde gerçekleşir. Eğer tüpler kapalı veya hasarlıysa, sperm ve yumurta birleşemez. Bu durumda tek tedavi seçeneği tüp bebek olur çünkü laboratuvar ortamında yumurta ile sperm birleştirilerek embriyo elde edilir ve rahme transfer edilir.

Erkek Faktörüne Bağlı İnfertilite

Sperm sayısının az olması (oligozoospermi), spermlerin hareketliliğinin düşük olması (astenozoospermi) veya şekil bozukluklarının bulunması (teratozoospermi) gebelik şansını azaltır.
Bu gibi durumlarda mikroenjeksiyon (ICSI) yöntemiyle, tek bir kaliteli sperm seçilerek yumurtanın içine enjekte edilir. Böylece erkek faktörüne bağlı infertilite tüp bebek tedavisiyle aşılabilir.

40 Yaş Üzeri Kadınlar

Kadınlarda doğurganlık yaşıyla birlikte azalır. 35 yaş sonrası yumurta rezervi düşmeye başlar, 40 yaş sonrası ise bu azalma hızlanır. Bu nedenle 40 yaş üzeri kadınlarda zaman kaybetmeden tüp bebek önerilir. Çünkü erken başlanılan tüp bebek tedavileri başarı oranını artırır.

Düşük Yumurtalık Rezervi Olan Kadınlar

Bazı kadınlarda genç yaşta bile yumurtalık rezervi düşük olabilir. Bu durum AMH testi veya antral folikül sayısı ile ölçülür. Düşük rezerv saptandığında vakit kaybetmeden tüp bebek tedavisi planlanır. Böylece elde edilen az sayıdaki yumurta ile gebelik şansı denenmiş olur.

Endometriozis Hastaları

Endometriozis, rahim dışında rahim iç tabakasına benzer hücrelerin yerleşmesiyle oluşur. Yumurtalıkları, tüpleri ve rahmi olumsuz etkileyebilir. Orta ve ileri evre endometriozis hastalarında tüp bebek tedavisi gebelik şansını artırır.

Açıklanamayan İnfertilite

Bazı çiftlerde tüm testler normal çıkar, tüpler açıktır, sperm ve yumurtalık değerleri iyidir ancak gebelik oluşmaz. Bu duruma açıklanamayan infertilite denir. Önce aşılama gibi basit yöntemler denenebilir, fakat birkaç başarısız denemeden sonra tüp bebek tedavisi önerilir.

Tekrarlayan Düşükler

Çiftler doğal yolla gebe kalıp sürekli düşük yaşayabilir. Bu durumda genetik incelemeler yapılır. Eğer genetik veya bağışıklık sistemine bağlı bir sorun varsa, embriyoların laboratuvarda seçilmesi ve genetik test (PGT) uygulanmasıyla tüp bebek daha sağlıklı gebelik elde etmeye yardımcı olur.

Başarısız Aşılama Denemeleri

Aşılama (IUI), daha basit ve ekonomik bir tedavi seçeneğidir. Ancak 3-4 başarısız aşılama denemesinden sonra tüp bebek önerilir. Çünkü tekrarlayan başarısız denemeler zaman kaybına yol açabilir.

Tekrarlayan Tüp Bebek Başarısızlığı Olanlar

Bazı çiftlerde daha önce birkaç kez tüp bebek yapılmış ancak gebelik elde edilememiş olabilir. Bu durumda ileri testler, genetik incelemeler ve rahim içi detaylı değerlendirmeler yapılır. Uygun tedavi planlandıktan sonra yeniden tüp bebek önerilir.

Genetik Hastalık Riski Taşıyan Çiftler

Bazı ailelerde kalıtsal hastalık taşıyıcılığı olabilir (örneğin Akdeniz anemisi, kistik fibrozis). Bu çiftlere tüp bebek tedavisiyle birlikte preimplantasyon genetik tanı (PGT) uygulanarak sağlıklı embriyolar seçilir ve sağlıklı gebelik elde edilir.

Tekrarlayan Enfeksiyon ve Rahim Problemleri

Sık geçirilen enfeksiyonlar, rahim içi yapışıklıklar veya miyomlar da gebelik şansını azaltabilir. Bu durumlarda cerrahi ve ilaç tedavilerinin ardından gerekirse tüp bebek önerilebilir.

Tüp Bebek Tedavisinde Başarıyı Etkileyen Faktörler

Her çift için tüp bebek tedavisinin başarı oranı farklıdır. Başarıyı etkileyen faktörler:

• Kadının yaşı

• Yumurtalık rezervi

• Spermin kalitesi

• Rahim sağlığı

• Embriyo kalitesi

• Çiftin yaşam tarzı (sigara, alkol, beslenme)

Sonuç: Tüp Bebek Kime Uygun?

Tüp bebek tedavisi, özellikle tüpler kapalı olan, erkek faktörü infertilitesi bulunan, 40 yaş üzeri kadınlar, düşük yumurtalık rezervine sahip olanlar ve tekrarlayan düşük yaşayan çiftler için en etkili yöntemdir.

Her çiftin hikâyesi farklıdır. Bu nedenle en doğru karar, ayrıntılı muayene ve testler sonrası uzman hekim tarafından verilir.